Türkiye'de 2021 yılından bu yana evlilik öncesi zorunlu tarama testleri arasında yer alan Spinal Musküler Atrofi (SMA) taşıyıcılık testi, Van'da çiftlere ücretsiz olarak uygulanıyor.
Birçok vatandaşın farkında olmadığı SMA testi, evlilik öncesi yapılan sağlık taramaları kapsamında aile hekimliklerinde gerçekleştiriliyor. Uzmanlar, toplumda her 50 kişiden birinin SMA taşıyıcısı olduğuna dikkat çekerek, evlenecek çiftlere ve çocuk sahibi olmayı planlayan ailelere "Erken tanı hayat kurtarır" çağrısında bulunuyor. Edremit 4 No'lu Aile Sağlığı Merkezi'nde görev yapan Aile Hekimi Dr. Mehmet Gencer, SMA taşıyıcılık testinin önemine dikkat çekti. Evlilik öncesi yapılan testlerin ileride yaşanabilecek büyük acıların önüne geçtiğini ifade eden Dr. Gencer, "SMA, maalesef hepimizin mustarip olduğu, çocuklarımızın yakalandığında öne geçemediğimiz bir hastalıktır. Aile hekimliği olarak öncelikle hastalarımız evlenmeden hemen önce bize sağlık raporlarını almaya geldiğinde onlardan bir SMA kanı alıyoruz. Bu kanı aldıktan sonra İl Sağlık Müdürlüğü vasıtasıyla genetik laboratuvarlara gönderiyoruz. Sonuçları yaklaşık üç hafta sonra çıkıyor ve bu bize bildiriliyor. Olur da eğer eş adaylarından herhangi biri, biz genelde önce erkekten kan alıyoruz. Erkek yarı taşıyıcı olursa, kadına da ulaşıyoruz. Buradan da aynı şekilde SMA kanı alıp tekrar aynı şekilde laboratuvara gönderiyoruz. Laboratuvara gönderdikten sonra iki sonuç da eğer taşıyıcı gelirse hastaları aile sağlığı merkezimize davet ediyoruz. Kendilerini SMA konusunda bilgilendiriyoruz. Daha sonra her iki kişiyi de genetik anabilim dalının olduğu bir sağlık kuruluşuna yönlendiriyoruz. Onların yerine biz sıralarını ve randevularını alıp yönlendiriyoruz" dedi.
"Topuk kanıyla da SMA hastalarını araştırıyoruz"
Evlilik öncesi test yapmayanların çocuğu doğduktan sonra da topuk kanı ile SMA taraması yapılabildiğini söyleyen Gencer, "Bebek doğduktan sonra da yine aynı şekilde biz SMA taraması yapıyoruz. Özellikle 2021'den bu yana 6 tane hastalıkla beraber topuk kanı dediğimiz Neonatal Tarama Programına girdi SMA. Aynı şekilde topuk kanında bu SMA hastalarını araştırıyoruz. Olur da eğer biz evlilikten önce hastaları taramadıysak hasbelkader ikisi bir araya gelip çocuk hasta olduysa topuk kanında da aynı şekilde SMA taramasını yapıyoruz. Topuk kanında çocuk hasta olursa eğer koordinasyon merkezinden bize ulaşılıyor. Biz hastaya ve hastanın ebeveynlerine ulaşıyoruz. Bebeği buraya davet ediyoruz. Gerekli olan bütün ayrıntıları kendilerine iletiyoruz. Hastalardan özellikle ricamız; hem evlilikten önceki taramalarınız hem topuk kanlarınızı lütfen veriniz. İl Sağlık Müdürlüklerimiz, Sağlık Bakanlığımız bunun için çok büyük çaba sarf ediyor. Bizim tek istediğimiz ebeveynlerin, evlenmeden önceki eş adaylarının gelip bu konuda bizden hizmet almalarıdır. Biz bunun için burada varız. Bu çok önemlidir" diye konuştu.